Skip to content

O skierowanie sędziów „rodzinnych”, specjalistów z OZSS i kuratorów na szkolenie w przedmiocie PRZEMOCY ALIENACJI RODZICIELSKIEJ (wniosek z art. 241 kpa)

Wniosek z art 241 kpa – o skierowanie sędziów z sądów okręgowych i sądów rejonowych orzekających w sprawach rodzinnych, specjalistów z opiniodawczych zespołów sądowych specjalistów, oraz zawodowych kuratorów rodzinnych na szkolenie „ALIENACJA RODZICIELSKA w perspektywie psychologicznej i prawnej” – które odbędzie się w dniach 06-07.10.2017r. w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury w Lublinie – a organizowane przez Sekcję Psychologii Sądowej Polskiego Towarzystwa Psychologicznego pod merytorycznym patronatem Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie, oraz o rozdystrybuowanie wśród powyższych osób publikacji naukowych dotyczących alienacji rodzicielskiej.

Od 09 sierpnia 2017r. wniosek złożyło 5744 osób.

Zbieranie podpisów zostało zakończone. Dziękujemy wszystkim sygnatariuszom.

Działając na podstawie art. 241 Ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. 1960 Nr 30 poz. 168) – zwanej dalej kpa – wnoszę o:

  1. Skierowanie, bądź udzielenie urlopu szkoleniowego, oraz rozważenie przyznania dodatkowego świadczenia sędziom sądów okręgowych i rejonowych orzekających w sprawach rodzinnych, specjalistom z opiniodawczych zespołów sądowych specjalistów, oraz zawodowym kuratorom rodzinnym na odbycie szkolenia „ALIENACJA RODZICIELSKA w perspektywie psychologicznej i prawnej” – które odbędzie się w dniach 06-07.10.2017r. – a organizowane w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury w Lublinie przez Sekcję Psychologii Sądowej Polskiego Towarzystwa Psychologicznego pod merytorycznym patronatem Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie.
  2. Rozdystrybuowanie i zobowiązanie do zapoznania się przez sędziów orzekających w sprawach rodzinnych, biegłych psychologów sądowych i specjalistów z opiniodawczych zespołów sądowych specjalistów, oraz zawodowych kuratorów rodzinnych z następującymi publikacjami naukowymi:
    1. „Opieka naprzemienna – w kontekście rozwodu rodziców i kosztów psychicznych ponoszonych przez dzieci” – autorstwa Dr Renaty Sikory, oraz Prof. UKSW, dr hab. Elżbiety Trzęsowskiej-Greszta – dostępnej pod następującym adresem URL: https://petycja.eu/wp-content/uploads/2017/07/Fides_et_Ratio_1-25-2016_Greszta_Sikora_Opieka-naprzemienna.pdf
    2. „Zespół Gardnera PAS (Parent Alienation Syndrome) – Zespół oddzielenia od drugoplanowego opiekuna” – autorstwa Prof. dr hab. Ireny Namysłowskiej, Doc. dr hab. Janusza Heitzmana, Mgr Anny Siewierskiej – dostępnej pod następującym adresem URL: https://petycja.eu/wp-content/uploads/2016/09/ekspertyza_gardner.pdf
    3. „Potrzeba profesjonalnej dyskusji na temat PAS” – autorstwa dr Alicji Czeredereckiej – dostępnej pod następującym adresem URL: https://petycja.eu/wp-content/uploads/2017/04/Czerederecka-s13_Psychiatria-Polska-1_2010.pdf
    4. Oraz z wystąpieniem generalnym Rzecznika Praw Dziecka z dnia 21 kwietnia 2017 roku – „Prawo dziecka do obojga rodziców – przepisy a rzeczywistość” – dostępnym pod następującym adresem URL: http://brpd.gov.pl/sites/default/files/wyst_2017_04_21_alienacja.pdf
  3. Na podstawie art. 237 § 1 kpa w zw. z art. 244 § 1 kpa wnoszę o rozpoznanie niniejszego wniosku bez zbędnej zwłoki.
  4. Na podstawie art. 244 § 2 kpa wnoszę o powiadomienie mnie na piśmie listem poleconym o sposobie załatwienia niniejszego wniosku.

Uzasadnienie

Zgodnie z § 1 art. 1031 ustawy z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r Kodeks Pracy (Dz.U. 2016r poz 1666) przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą, zaś zgodnie z § 2 cytowanego artykułu pracownikowi przysługuje urlop szkoleniowy bądź zwolnienie z całości bądź części dnia pracy tak aby mógł wziąć udział w szkoleniu. Jednocześnie pracodawca może zgodnie z art. 1033 Kodeksu pracy pokryć koszty szkolenia pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe.
Nie ulega najmniejszej wątpliwości, iż sędziowie orzekający w sprawach rodzinnych, specjaliści z opiniodawczych zespołów sądowych specjalistów, oraz zawodowi kuratorzy rodzinni winni być na bieżąco z wiedzą powszechną dotyczącą materii w której się poruszają, zaś zgodnie z Kodeksem pracy wskazani pracownicy winni sami dbać o aktualność swojej wiedzy, zaś pracodawca winien umożliwić podnoszenie wiedzy pracownikom, w tym ewentualnie może pokryć koszty udziału w dodatkowych szkoleniach i konferencjach. W mojej ocenie poziom wynagrodzeń wymienionych powyżej pracowników daje asumpt do twierdzenia, że wskazane grupy pracowników są w stanie pokryć z własnych środków udział we wskazanym szkoleniu, zaś Prezes Sądu jako pracodawca zgodnie z przytoczonymi uregulowaniami z Kodeksu pracy winien ułatwić pracownikom podnoszenie kwalifikacji.
Dnia 12 maja 2016 roku Komisja do Spraw Petycji Sejmu RP uchwaliła Dezyderat 1 nr 4 w sprawie podjęcia działań przeciwdziałających alienacji rodzicielskiej.

„Komisja do Spraw Petycji uznaje alienację rodzicielską, czyli ograniczanie czy pozbawianie dziecka kontaktów i rozwoju więzi z jednym z rodziców – za szczególnie ważny problem w obszarze polityki społecznej.
Alienacja rodzicielska jest efektem zachowań, występujących najczęściej w wyniku rozstania się (rozpadu związku – rozwodu) rodziców dziecka. Jednym z elementów alienacji jest przyznawanie głównej opieki nad dzieckiem jednemu z rodziców, co zarazem ogranicza kontakt z drugim z rodziców i w efekcie może wywoływać u dziecka wiele niepożądanych zachowań i zaburzeń. Zerwanie więzi między dzieckiem a jednym z rodziców jest dla tego dziecka krzywdą.
Każde dziecko dla swego prawidłowego rozwoju ma prawo i potrzebuje dobrej więzi z obojgiem rodziców.”

Fakt stosowania przemocy wobec dzieci polegającej na izolowaniu i ograniczaniu dziecku naturalnego prawa do równego wychowania i miłości obojga rodziców dostrzegł doradca społeczny Rzecznika Praw Dziecka dnia 12 maja 2016 roku podczas posiedzenia Sejmowej Komisji do Spraw Petycji.
Doradca społeczny Rzecznika Praw Dziecka Sędzia Agnieszka Rękas2

„WYKLUCZENIE RODZICIELSKIE w stosunku do dziecka JEST NAJGORSZĄ KRZYWDĄ, JAKĄ MOŻNA ZROBIĆ DZIECKU, dziecko powinno się wychowywać, jeżeli nie w pełnej rodzinie, to w pełnej opiece i miłości rodzicielskiej.”

Prawo do utrzymywania i podtrzymywania więzi pomiędzy osobami bliskimi, w szczególności gdy jedna z nich jest dzieckiem, jest postrzegane jako podstawowy element życia prywatnego i rodzinnego. Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka3, traktuje działania zmierzające do zerwania więzi pomiędzy rodzicem a dzieckiem, jako naruszenie art. 8 Konwencji z 4 listopada 1950 r. o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.
Zgodnie z treściami zawartymi w Informatorze dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie4, opracowanymi i publikowanymi przez Ministerstwo Sprawiedliwości, oraz Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, oraz Karcie5 praw osoby dotkniętej przemocą w rodzinie opracowanej i publikowanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości, przemoc w rodzinie została zdefiniowana w art. 2 pkt 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Zgodnie z tą definicją:

„Przemoc w rodzinie to wszystkie jednorazowe lub powtarzające się działania lub zaniechania osoby najbliższej, wspólnie zamieszkującej lub gospodarującej, zmuszające Cię do zachowań wbrew Twej woli, w szczególności narażające Cię na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające Twoją godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na Twoim zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne.”

Najczęstsze formy przemocy w rodzinie to:

Przemoc psychiczna, np. obrażanie, wyzywanie, wyśmiewanie, szydzenie, okazywanie braku szacunku, poniżanie w obecności innych osób, kontrolowanie i ograniczanie kontaktu z bliskimi, poddawanie stałej krytyce.”

Nie ulega zatem najmniejszej wątpliwości, że naruszanie naturalnego prawa dziecka do równej opieki i miłości obojga rodziców jest najgorszą krzywdą jaką można zrobić dziecku, stanowi wobec dziecka przemoc.

Pragnę ponadto zauważyć, że Rzecznik Praw Dziecka wystąpieniem generalnym z dnia 21 kwietnia 2017 roku „Prawo dziecka do obojga rodziców – przepisy a rzeczywistość” – znak GAB.422.5.2017.BS6, skierowanym do Ministra Sprawiedliwości, Prokuratora Generalnego, Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wskazał:

„alienacja dziecka od jednego z rodziców jest formą przemocy emocjonalnej i wszelkie zachowania alienacyjne, świadome bądź nieświadome doprowadzają do zaburzeń osobowościowych, społecznych i rozwojowych dziecka”

oraz dalej Konstytucyjny organ stojący na straży przestrzegania praw dzieci stwierdza:

„Świadome bądź nieświadome zachowania alienacyjne doprowadzają do zaburzeń osobowościowych, emocjonalnych, społecznych i rozwojowych dziecka.”

„Wciąganie w konflikt okołorozwodowy, manipulacja, sterowanie lękami dziecka, szantaż emocjonalny są niestety działaniami powszechnymi. Indukowane dziecku negatywne postawy i przekonania wobec drugiego rodzica, skutkują głębokimi zaburzeniami w sferze emocjonalnej dziecka i mają ogromny wpływ na jego późniejsze – dorosłe – życie.”

„Rzecznik Praw Dziecka podkreślając fundamentalizm prawa dziecka do wychowania przez oboje rodziców dostrzega potrzebę rozbudowania przyjętych rozwiązań prawnych, w szczególności w zakresie skuteczniejszej realizacji postanowień sądowych oraz wzbogacenia mechanizmów pojednawczego rozwiązywania konfliktów pomiędzy rodzicami.”

„Izolacja dziecka od jednego z rodziców w sytuacji, gdy jedyną przesłanką takiego postępowania jest silny konflikt z drugim rodzicem, powinna spotykać się z szybką i stanowczą reakcją sądu. Jest to bowiem naruszenie odpowiedzialności rodzicielskiej, zapisanej w obecnie funkcjonujących przepisach jako władza rodzicielska.”

Szczególnego podkreślenia wymaga fakt, że Komisja do Spraw Petycji Sejmu R.P. w przedmiotowym Dezyderacie nr 4 z dnia 12 maja 2016 roku zwraca uwagę, iż w związku z krzywdą jaką doświadczają dzieci alienowane od jednego z rodziców, wskazane jest wystąpienie z odpowiednimi programami do pracowników socjalnych, sędziów, biegłych i kuratorów, psychologów, mediatorów, nauczycieli i innych, a w szczególności z programami edukacyjnymi i szkoleniami dla psychologów w tym zatrudnionych w OZSS, sędziów rodzinnych i kuratorów rodzinnych.
Pragnę zauważyć, iż w wyniku działań obywateli, Ministerstwo Sprawiedliwości7 pismem z dnia 21 września 2016 roku wysłanym do Prezesów wszystkich Sądów Apelacyjnych – znak DSRiN-II-055-4/16, oraz Komenda Główna Policji8 pismem z dnia 29 września 2016 roku – znak EP-2443/16 podjęły stosowne działania w sprawie rozpowszechnienia Dezyderatu nr 4, a zmierzające do powstrzymania przemocy wobec dzieci, którą jest alienacja rodzicielska.
W przedmiotowym piśmie z dnia 21 września 2016 roku Ministerstwo Sprawiedliwości zobowiązało Prezesów Sądów Apelacyjnych do zapoznania z treścią Dezyderatu nr 4 pracowników opiniodawczych zespołów sądowych specjalistów, sędziów orzekających w sprawach rodzinnych oraz kuratorów sądowych.
Nie ulega najmniejszej wątpliwości, iż samo zapoznanie sędziów, biegłych i kuratorów, psychologów z pojęciem alienacji rodzicielskiej zawartym w Dezyderacie nr 4 Komisji do Spraw Petycji Sejmu RP nie jest wystarczającym działaniem, bowiem koniecznym i uzasadnionym jest nabycie wiedzy, umiejętności i kompetencji w zakresie rozpoznawania syndromu alienacji rodzicielskiej przez sędziów, biegłych i kuratorów, psychologów, bowiem tematyka szkolenia „Alienacja rodzicielska w perspektywie psychologicznej i prawnej” jest niezwykle aktualna, wpisująca się w potrzeby prowadzonych postępowań rodzinnych, zarówno w kontekście diagnostyczno-opiniodawczym, jak również podejmowanych czynności orzeczniczych.
Mając na względzie fakt, że w dniach 06-07.10.2017r. w Lublinie zostanie zorganizowane szkolenie „ALIENACJA RODZICIELSKA w perspektywie psychologicznej i prawnej” – przez Sekcję Psychologii Sądowej Polskiego Towarzystwa Psychologicznego pod merytorycznym patronatem Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie, ta okoliczność nie może ujść uwadze Prezesa Sądu, bowiem odpowiednie zmotywowanie pracowników podległych Prezesowi Sądu – tj. sędziów, biegłych i kuratorów, psychologów z OZSS, do wzięcia udziału w przedmiotowym szkoleniu, będzie wypełnieniem woli Ustawodawcy zawartej w Dezyderacie nr 4 z dnia 12 maja 2016 roku.
Warto zaznaczyć, że alienacja rodzicielska została obecnie zdefiniowana jako przemoc wobec dziecka, co jest w sposób oczywisty zgodny z wnioskami międzynarodowych autorytetów, w tym w szczególności należy zauważyć, że Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne – American Psychological Association (APA) – stowarzyszenie psychologiczne liczące 130 000 członków na całym świecie stwierdza9:

Dzieci, które były poddawane przemocy psychicznej (Alienacja Rodzicielska) cierpią później na zaburzenia lękowe, stany depresyjne, niską samoocenę, mają objawy stresu pourazowego oraz dochodzi wśród nich do prób samobójczych w takim samym stopniu, a nierzadko w stopniu większym, niż dzieci będące ofiarami przemocy fizycznej lub przemocy seksualnej.”

Mając na względzie fakt, iż do tej wyrafinowanej i wyrachowanej formy przemocy wobec dzieci, jaką jest alienacja rodzicielskie dochodzi w Polsce na masową skalę, koniecznym jest nabycie przez sędziów, biegłych i kuratorów, psychologów z OZSS specjalistycznej wiedzy i umiejętności w zakresie rozpoznawania i diagnozowania syndromu alienacji rodzicielskiej u dzieci.
W mojej ocenie, aby bardziej efektywnie uczestniczyć w przedmiotowym szkoleniu przez pracowników merytorycznych Wymiaru Sprawiedliwości, wskazanym jest wcześniejsze przygotowanie się do szkolenia przez tych pracowników poprzez zapoznanie się w stopniu przynajmniej minimalnym z piśmiennictwem z zakresu alienacji rodzicielskiej dostępnym w języku polskim. W tym stanie rzeczy wnoszę o rozdystrybuowanie wśród rzeczonych pracowników następujących publikacji, które to w zasadzie są prawie jedynymi obecnie dostępnymi publikacjami w języku polskim:

  1. „Zespół Gardnera PAS (Parent Alienation Syndrome) – Zespół oddzielenia od drugoplanowego opiekuna” – autorstwa Prof. dr hab. Ireny Namysłowskiej, Doc. dr hab. Janusza Heitzmana, Mgr Anny Siewierskiej – dostępnej pod następującym adresem URL: https://petycja.eu/wp-content/uploads/2016/09/ekspertyza_gardner.pdf
  2. „Opieka naprzemienna – w kontekście rozwodu rodziców i kosztów psychicznych ponoszonych przez dzieci” – autorstwa Dr Renaty Sikory, oraz Prof. UKSW, dr hab. Elżbiety Trzęsowskiej-Greszta – dostępnej pod następującym adresem URL: https://petycja.eu/wp-content/uploads/2017/07/Fides_et_Ratio_1-25-2016_Greszta_Sikora_Opieka-naprzemienna.pdf
  3. „Potrzeba profesjonalnej dyskusji na temat PAS” – autorstwa dr Alicji Czeredereckiej – dostępnej pod następującym adresem URL: https://petycja.eu/wp-content/uploads/2017/04/Czerederecka-s13_Psychiatria-Polska-1_2010.pdf

Nie bez znaczenia również pozostaje stanowisko Rzecznika Praw Dziecka zawarte w wystąpieniu z dnia 21 kwietnia 2017 roku „Prawo dziecka do obojga rodziców – przepisy a rzeczywistość” – znak GAB.422.5.2017.BS10, skierowanym do Ministra Sprawiedliwości, Prokuratora Generalnego, Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, z którym również warto zapoznać sędziów, biegłych i kuratorów, psychologów z OZSS, bowiem należy jak najprędzej przerwać stosowanie przemocy alienacji rodzicielskiej wobec dzieci, co może być uczynione poprzez zwiększenie świadomości osób odpowiedzialnych za losy najmłodszych Polaków.
Biorąc pod uwagę troskę o dobro dzieci jaką kierują się w swojej pracy sędziowie rodzinni, biegli i kuratorzy, psychologowie z OZSS, koszt 170 zł za udział w tak cennym i ważnym dwudniowym szkoleniu może i nawet w mojej ocenie winien być pokryty ze środków własnych wskazanych osób, zaś pozostaje jedynie zachęcić wskazane osoby do udziału w przedmiotowym szkoleniu i umożliwić tym osobom zgodnie z regulacjami z Kodeksu pracy udział w przedmiotowym szkoleniu.
Z pewnością wszelkich niezbędnych informacji udzielą organizatorzy szkolenia – tj.: Sekcja Psychologii Sądowej Polskiego Towarzystwa Psychologicznego z siedzibą w Lublinie, ul. Chopina 14, 20-023 Lublin tel. (81) 5329673 fax. (81)5329596 oraz e-mail: sps.ptp@gmail.com
Mając na względzie ratyfikowaną przez Rzeczpospolitą Polską Konwencją o Prawach Dziecka (przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r.) (Dz. U. z 1991r. Nr 120, poz. 526.), pozytywne rozpatrzenie niniejszego wniosku będzie stanowić wywiązanie się przez Rzeczpospolitą Polską z zapisów ratyfikowanej Konwencji, a w szczególności art. 3, oraz art. 19 przedmiotowej Konwencji.

Łączę wyrazy szacunku



  1. http://orka.sejm.gov.pl/opinie8.nsf/nazwa/pet_d4/$file/pet_d4.pdf
  2. http://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/biuletyn.xsp?skrnr=PET-21 , http://orka.sejm.gov.pl/zapisy8.nsf/0/47729A37FFB74BA1C1257FB900491D30/%24File/0059608.pdf
  3. Zob. np. decyzję Europejskiej Komisji Praw Człowieka w sprawie Jonsson v. Szwecja z dnia 7grudnia 1987 r., skarga nr 12495/86, DR 54/187: „Naturalna więź między rodzicem i dzieckiem ma podstawowe znaczenie i (..) poszanowanie życia rodzinnego, w rozumieniu art. 8 oznacza, iż nie można odmówić tego kontaktu, chyba że istnieją poważne powody usprawiedliwiające taką ingerencję”, A. Nowicki w: Europejska Konwencja Praw Człowieka. Wybór orzecznictwa, Warszawa 1999, poz. 1217, s. 366. Zob. też orzeczenia Międzynarodowego Trybunału Praw Człowieka powołane przez M. Grudzińską (w:) Kontakty z dziećmi. Sądowe ustalenie. Orzecznictwo. Wzory, Warszawa 2000, s. 49 – 53. Między innymi w sprawie A. Schultz i M. Schultz przeciwko Polsce (Decyzja ETPC z dnia 8 stycznie 2002 r., LEX nr 50239) Trybunał stwierdził, że „utrzymywanie wzajemnego kontaktu między rodzicami i dzieckiem stanowi podstawowy element życia rodzinnego a krajowe środki ograniczające takie kontakty są równoznaczne z ingerencją w prawo chronione przez art. 8 Konwencji”. W licznych orzeczeniach można też spotkać następujące stwierdzenie: „Wzajemne cieszenie się swoją obecnością przez rodzica i dziecko stanowi podstawowy element życia rodzinnego, a środki przewidziane w prawie krajowym je utrudniające sprowadzają się do ingerencji w prawo chronione w art. 8 Konwencji (Tak ETPC w wyroku z dnia 27 kwietnia 2000 r. w sprawie K. i T. v. Finlandia, LEX nr 76876. Podobnie we wcześniejszym orzeczeniu (wyrok ETPC z dnia 8 lipca 1987 r. w sprawie B. v. Wielka Brytania, LEX nr 81022) znalazło się stwierdzenie: „Wzajemne korzystanie przez rodzica i dziecko ze swej obecności stanowi podstawowy element życia rodzinnego”.
  4. https://ms.gov.pl/pl/dzialalnosc/przeciwdzialanie-przemocy-w-rodzinie/osoby-dotkniete-przemoca-w-rodzinie/materialy-informacyjne/informator-dla-osob-dotknietych-przemoca-w-rodzinie/download,2157,0.html
  5. https://ms.gov.pl/pl/dzialalnosc/przeciwdzialanie-przemocy-w-rodzinie/osoby-dotkniete-przemoca-w-rodzinie/materialy-informacyjne/karta-praw-osoby-dotknietej-przemoca-w-rodzinie-/download,2205,1.html
  6. http://brpd.gov.pl/aktualnosci-wystapienia-generalne/prawo-dziecka-do-obojga-rodzicow-przepisy-rzeczywistosc
  7. https://petycja.eu/kopie-pisma-ms-do-prezesow-sadow-apelacyjnych-w-spr-dezyderatu-nr-4/
  8. https://petycja.eu/kgp-rozpowszechnia-dezyderat-nr-4/
  9. http://www.apa.org/news/press/releases/2014/10/psychological-abuse.aspx
  10. http://brpd.gov.pl/aktualnosci-wystapienia-generalne/prawo-dziecka-do-obojga-rodzicow-przepisy-rzeczywistosc