Rezolucja nr 2079 Rady Europy – Równość i wspólna odpowiedzialność rodzicielska: rola ojców

Rezolucja 2079 (2015)¹

Równość i wspólna odpowiedzialność rodzicielska: rola ojców

Zgromadzenie Parlamentarne

1. Zgromadzenie Parlamentarne konsekwentnie promowało równość płci w miejscu pracy i obrębie życia prywatnego. Znaczne postępy na tym polu, choć wciąż niewystarczające, zaobserwować można w większości Państw członkowskich Rady Europy. W rodzinie należy zagwarantować i promować równość pomiędzy rodzicami od samego momentu pojawienia się dziecka. Zaangażowanie obojga rodziców w wychowanie ich dziecka jest korzystne dla jego/jej rozwoju. Rola ojców względem dzieci, w tym tych bardzo małych, powinna zostać szerzej dostrzeżona i odpowiednio doceniona.

2. Wspólna odpowiedzialność rodzicielska oznacza, iż rodzice mają pewne prawa, obowiązki i powinności wobec dziecka. Faktem jest jednak, że ojcowie napotykają czasem na przepisy prawa, praktykę i uprzedzenia, które prowadzić mogą do pozbawienia ich zrównoważonych kontaktów z dziećmi. W swej Rezolucji 1921 (2013) „Równość płci, godzenie życia prywatnego i zawodowego oraz wspólna odpowiedzialność” Zgromadzenie wezwało władze Państw członkowskich do poszanowania prawa ojców do udziału we wspólnej odpowiedzialności poprzez zapewnienie, że prawo rodzinne przewiduje, w wypadku separacji lub rozwodu, możliwość sprawowania wspólnej opieki na dziećmi, w ich najlepiej pojętym interesie, opartej na porozumieniu między rodzicami.

3. Zgromadzenie pragnie podkreślić, iż poszanowanie życia rodzinnego jest podstawowym prawem zawartym w Artykule 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (ETS nr 5) oraz wielu międzynarodowych instrumentach prawnych. Dla rodzica i dziecka możność bycia razem stanowi konieczny element życia rodzinnego. Rozdzielenie dziecka i rodzica niesie za sobą nieodwracalne skutki dla relacji między nimi. O takim rozdzieleniu powinny orzekać wyłącznie sądy i tylko w wyjątkowych okolicznościach wiążących się z poważnym ryzykiem dla interesu dziecka.

4. Ponadto, Zgromadzenie jest przekonane, że rozwijanie wspólnej odpowiedzialności rodzicielskiej pomaga w przełamywaniu stereotypów [związanych z płcią] na temat ról kobiet i mężczyzn w rodzinie i jest jedynie odbiciem zmian socjologicznych, które zaszły przez ostatnie pięćdziesiąt lat w zakresie tego, jak zorganizowana jest sfera prywatna i rodzinna.

5. W świetle tych rozważań Zgromadzenie wzywa Państwa członkowskie do:

5.1. podpisania i/lub ratyfikacji, jeśli dotychczas tego nie uczyniono, Konwencji o wykonywaniu praw dzieci (ETS nr 160) oraz Konwencji w sprawie kontaktów z dziećmi (ETS nr 192);

5.2. podpisania i/lub ratyfikacji, jeśli dotychczas tego nie uczyniono, Konwencji haskiej dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę z 1980 r. i jej prawidłowego wdrożenia, zapewniając, by stosujące ją organy współpracowały i działały szybko;

5.3. zapewnienia, by rodzice mieli równe prawa względem ich dzieci w świetle prawa i praktyki administracyjnej gwarantujących każdemu z rodziców prawo do informacji i wpływu na ważne decyzje oddziałujące na życie i rozwój ich dziecka [działając] w najlepiej pojętym interesie dziecka;

5.4. usunięcia ze swego porządku prawnego wszelkich różnic związanych ze stanem cywilnym rodziców, którzy uznali swe dzieci;

5.5. wprowadzenia do prawa krajowego zasady wspólnego zamieszkiwania [z dzieckiem przez każdego z rodziców]ⁱ po separacji, ograniczając wszelkie wyjątki do przypadków nadużyć wobec dzieci lub ich zaniedbywania czy przemocy domowej, dostosowując czas, w którym dziecko zamieszkuje z każdym z rodziców adekwatnie do jego potrzeb i interesu;

5.6. poszanowania praw dzieci do bycia wysłuchanymi we wszystkich kwestiach, które ich dotyczą jeśli uznano, iż w wystarczającym stopniu te kwestie rozumieją;

5.7. brania pod uwagę porozumień dotyczących wspólnego zamieszkiwania [z dzieckiem przez każdego z rodziców] przy przyznawaniu świadczeń socjalnych;

5.8. podjęcia wszelkich niezbędnych kroków w celu zapewnienia pełnego wykonania decyzji dotyczących miejsca zamieszkania dziecka, w tym weryfikacji skarg na uchybienie tym decyzjom;

5.9. zachęcania [do korzystania] oraz, gdy to wskazane, ustanowienia mediacji w ramach postępowania sądowego w sprawach rodzinnych z udziałem dzieci, w tym zarządzonych przez sąd sesji informacyjnych, w celu uświadomienia rodzicom, iż wspólne zamieszkiwanie [z dzieckiem przez każdego z rodziców] może być odpowiednim rozwiązaniem w świetle najlepiej pojętego interesu dziecka, oraz podejmowania działań na rzecz takiego rozwiązania poprzez zapewnienie mediatorom odpowiedniego przeszkolenia, a także wspierania multidyscyplinarnej współpracy opartej na „modelu z Cochem”;

5.10. zapewnienia, że specjaliści mający kontakt z dziećmi w trakcie postępowania sądowego w sprawach rodzinnych przejdą odpowiednie szkolenie na temat szczególnych praw i potrzeb dzieci z różnych grup wiekowych, a także odpowiednio dostosowanych postępowań, zgodnie z Wytyczanymi Rady Europy w sprawie wymiaru sprawiedliwości przyjaznego dzieciom;

5.11. zachęcania [do tworzenia] planów rodzicielskich pozwalających rodzicom na samodzielne ustalenie podstawowych aspektów życia ich dzieci, a także umożliwienia dzieciom wnioskowania o rewizję ustaleń, które bezpośrednio ich dotyczą, w szczególności odnoszących się do och miejsca zamieszkania;

5.12. wprowadzenia płatnych urlopów wychowawczych dla ojców, preferując przy tym model nieprzekazywalnych okresów urlopu.

---

 

Resolution 2079 (2015)¹

Equality and shared parental responsibility: the role of fathers

Parliamentary Assembly
1. The Parliamentary Assembly has consistently promoted gender equality in the workplace and in the private sphere. Major improvements in this field, while still not sufficient, can be observed in most member States of the Council of Europe. Within families, equality between parents must be guaranteed and promoted from the moment the child arrives. The involvement of both parents in their child’s upbringing is beneficial for his or her development. The role of fathers with regard to their children, including very young children, needs to be better recognised and properly valued.
2. Shared parental responsibility implies that parents have rights, duties and responsibilities with regard to their children. The fact is, however, that fathers are sometimes faced with laws, practices and prejudices which can cause them to be deprived of sustained relationships with their children. In its Resolution 1921 (2013) on gender equality, reconciliation of private and working life and co-responsibility, the Assembly called on the authorities of the member States to respect the right of fathers to enjoy shared responsibility by ensuring that family law foresees, in case of separation or divorce, the possibility of joint custody of children, in their best interests, based on mutual agreement between the parents.
3. The Assembly wishes to point out that respect for family life is a fundamental right enshrined in Article 8 of the European Convention on Human Rights (ETS No. 5) and numerous international legal instruments. For a parent and child, being together is an essential part of family life. Parent–child separation has irremediable effects on their relationship. Such separation should only be ordered by a court and only in exceptional circumstances entailing grave risks to the interest of the child.
4. Furthermore, the Assembly firmly believes that developing shared parental responsibility helps to transcend gender stereotypes about the roles supposedly assigned to women and men within the family and is simply a reflection of the sociological changes that have taken place over the past fifty years in terms of how the private and family sphere is organised.
5. In the light of these considerations, the Assembly calls on the member States to:
5.1. sign and/or ratify, if they have not already done so, the European Convention on the Exercise of Children’s Rights (ETS No. 160) and the Convention on Contact concerning Children (ETS No. 192);
5.2. sign and/or ratify, if they have not already done so, the 1980 Hague Convention on the Civil Aspects of International Child Abduction and to properly implement it, and in particular to ensure that the authorities responsible for enforcing it co-operate and respond promptly;
5.3. ensure that parents have equal rights with regard to their children under their laws and administrative practice, guaranteeing each parent the right to be informed and to have a say in important decisions affecting their child’s life and development, in the best interests of the child;
5.4. remove from their laws any difference based on marital status between parents who have acknowledged their child;
5.5. introduce into their laws the principle of shared residence following a separation, limiting any exceptions to cases of child abuse or neglect, or domestic violence, with the amount of time for which the child lives with each parent being adjusted according to the child’s needs and interests;
5.6. respect the right of children to be heard in all matters that affect them when they are deemed to have a sufficient understanding of the matters in question;
5.7. take shared residence arrangements into account when awarding social benefits;
5.8. take all necessary steps to ensure that decisions relating to children’s residence and to access rights are fully enforced, particularly by following up complaints with respect to failure to hand over a child;
5.9. encourage and, where appropriate, develop mediation within the framework of judicial proceedings in family cases involving children, in particular by instituting a court-ordered mandatory information session, in order to make the parents aware that shared residence may be an appropriate
option in the best interests of the child, and to work towards such a solution, by ensuring that mediators receive appropriate training and by encouraging multidisciplinary co-operation based on the “Cochem model”;
5.10. ensure that the professionals who come into contact with children during court proceedings in family cases receive the necessary interdisciplinary training on the specific rights and needs of children of different age groups, as well as on proceedings that are adapted to them, in accordance with the Council of Europe Guidelines on child-friendly justice;
5.11. encourage parenting plans which enable parents to determine the principal aspects of their children’s lives themselves and introduce the possibility for children to request a review of arrangements that directly affect them, in particular their place of residence;
5.12. introduce paid parental leave available to fathers, with preference being given to the model of non-transferable periods of leave.