Warszawa, dnia 18 czerwca 2019 do: Rzecznik Praw Obywatelskich Al. Solidarności 77, 00-090 Warszawa biurorzecznika@brpo.gov.pl Komitet Ochrony Praw Dziecka ul. Oleandrów 6, 00-629 Warszawa kopd@kopd.pl Instytut Psychologii Zdrowia Polskie Towarzystwo Psychologiczne ul. Gęślarska 3, 02-412 Warszawa poczta@ipz.edu.pl Stowarzyszenie BORIS ul. Warecka 4/6, 00-040 Warszawa boris@boris.org.pl Stowarzyszenie OPTA ul. Marszałkowska 85 lok. 34, 00-683 Warszawa biuro@opta.org.pl Fundacja ITAKA – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych biuro@zaginieni.pl Stowarzyszenie na Rzecz Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” ul. Jaktorowska 4, 01- 201 Warszawa info@niebieskalinia.org Stowarzyszenie Mediatorów Rodzinnych ul. Marymoncka 71/8, 01-802 Warszawa smr@smr.org.pl Adw. Robert Ofiara Al. Jerozolimskie 47 lok.2, 00-697 Warszawa kancelaria@robertofiara.pl Uwagi do publikacji pt. „Standardy pomocy dziecku w sytuacji rozstania rodziców”. Samą inicjatywę opracowania "Standardów" uważamy, za pożyteczną, jednak w nadmiernym stopniu zorientowaną na punkt widzenia osób zaangażowany w obecny, nieefektywny społecznie, system Sądownictwa Rodzinnego. (1) Wstęp Mowa o "rozpadzie rodziny", akapit drugi. Naszym zdaniem powinno się podkreślać, że rozpad małżeństwa lub związku rodziców nie jest rozpadem rodziny tylko przekształceniem w rodzinę tzw. patchworkową. Relacji rodzinne obojga rodziców (i ich dalszych rodzin) z dziećmi powinny pozostawać niezaburzone także po rozwodzie i po rozstaniu. Te relacje podlegają takiej samej ochronie i opiece RP (art 18 Konstytucji RP) jak relacje w rodzinie tradycyjnej/pełniej/niepatchworkowej. (2) II. Dziecko str 6 "Dziecko ma prawa do wychowania i kontaktów z obojgiem rodziców" należy zastąpić przez "dziecko ma prawo do wychowania przez oboje rodziców i ograniczanie kontaktu z jednym z rodziców sprzeciwia się jego dobru "vide prawo do wychowania przez oboje rodziców wyartykułowane w art 58 i 107 znowelizowanego w 2015 KRiO (3) IV. Placówki Oświatowe punkt 3 strona 8, należy podkreślić, że zgodnie z art 97 KRiO o sprawach istotnych dotyczących dziecka rodzice decydują wspólnie, a spory rozstrzyga Sąd Rodzinny i Opiekuńczy, do spraw istotnych należy zaliczyć także decyzję o diagnozie psychologiczno-pedagogicznej. Obecny kształt "Standardów" sugeruje, że zgoda jednego rodzica wystarczy do zainicjowania diagnozy (4) Kwestia ogólna "Standardy" powinny podkreślać, że zmiana miejsca zamieszkania lub placówki edukacyjnej bez zgody i wiedzy drugiego rodzica sprzeciwia się dobru dziecka oraz wspomnianej regule określonej w art 97 KRiO (5) VI. Sąd str 10 pkt 1 - jest "chroni" powinno być "powinien chronić" str 10 pkt 3 - jest "są podejmowane szybko" powinno być "powinny być podejmowane szybko" Stwierdzenia zawarte w oryginalnej wersji "Standardów" tak bardzo odbiegają od powszechnej praktyki, że utrzymanie powyższego oryginalnego brzmienia ujmowałoby powagi "Standardom" str 10 punkt 5 "W przypadku konfliktu i przemocy należy rozważyć zastosowanie opieki naprzemiennej tylko w wyjątkowych przypadkach" należy zwrócić uwagę na fakt kreowania sztucznych konfliktów i słabego rozpoznawania takiej sytuacji przez Sądy. Wątpliwe jest tu zastosowanie spójnika "lub", czy przy faktycznym występowaniu przemocy bez konfliktu rodzicielskiego - opiekę naprzemienną można w ogóle rozważać? Ponadto należałoby uściślić co to znaczy "przemoc" - podejrzenie o stosowanie przemocy, oskarżenie o stosowanie przemocy, skazanie za stosowanie przemocy, prawomocne skazanie za stosowanie przemocy? Zwracamy uwagę na fakt wykorzystywania fałszywych oskarżeń o przemoc w postępowaniach rozwodowych, na faktyczną dolegliwość ograniczania kontaktów z dzieckiem bliską sankcji karnej co ma miejsce ze względu na wydawanie w takich wypadkach przez Sąd zabezpieczenia kontaktów w minimalnym wymiarze. W tym kontekście przypominamy także zasadę domniemania niewinności, a także zasadę "nie ma kary bez sądu" str 10 punkt 8 - Określenie "Ponadto wielokrotne diagnozowanie i badanie dziecka na okoliczność rozstania rodziców jest wtórną traumatyzacją dziecka" jest nie do przyjęcia. Rodzice sięgają po prywatne opinie psychologiczne ze względu na długie (w Warszawie sięgające roku) okresy oczekiwania na badania w OZSS, ze względu na brak obiektywizmu badań OZSS (praktycznie 100% feminizacja i „matko-centryzm”). Trzeba zwrócić także uwagę na fakt, że poprawnie przeprowadzone badanie psychologiczne nie powinno być traumatyzujące dla osoby badanej. Niestety tak nie jest w przypadku badań OZSS, które są prowadzone w sposób traumatyzujący nawet dla osób dorosłych. Wiele wskazuje na to, że dzieje się tak celowo. str 11 pkt 12 - oczywiste jest, że wszyscy jesteśmy przeciwni stosowaniu przemocy, szczególnie wobec dzieci - należy jednak zastanowić się jak w praktyce może być zrealizowany postulat prowadzenia kontaktów z rodzicem w taki sposób "aby kontakty nie dawały możliwości stosowania przemocy". Obawiamy się, że w realiach naszego systemu wymiaru sprawiedliwości będzie to daleko idąca ingerencja w sferę prywatności obywateli jedynie na podstawie subiektywnej opinii biegłego lub sędziego, a nie na podstawie faktów i udowodnionych oskarżeń. Sprawa tragicznej śmierci ojca i syna w sali zabaw na Bemowie (podczas której jak wynika z informacji medialnych był obecny kurator) pokazuje jak nieefektywny jest system nadzoru kuratorskiego. str 11 pkt 13 - niezrozumiałe stwierdzenie "argument przemocy" (6) IX Policja str 14 pkt 5 konieczne jest podkreślenie, że ograniczanie kontaktów i izolowanie jest jedną z form przemocy psychicznej wymienionej w formularzu kwestionariusza Niebieskiej Karty zgodnie z rozporządzeniem MSWiA, Policjanci oraz pracownicy MOPS i zespołów interdyscyplinarnych ds. NK często zdają się o tym nie wiedzieć. Nie wiedzą o tym także często rodzice zmagający się ze znieczulicą instytucji państwa wobec utrudniania kontaktów (7) X Ochrona Zdrowia str 15 pkt 1 - ocena stopnia zaangażowania dziecka w konflikt rodziców z pewnością nie leży w kompetencjach i kwalifikacjach pielęgniarek, ani też lekarzy każdej specjalności (ortopeda? alergolog?). Co więcej w konkretnej sprawie trudno jest dokonać wiarygodnego i obiektywnego określenia związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy stanem zdrowia dziecka, a wpływem stresu rozwodowego (choć oczywiście taka prawidłowość występuje w obrębie populacji, ale odnoszenie jej na konkretne przypadki traci walor obiektywizmu). str 15 pkt 3 - przydałaby się podstawa prawna Ponadto należałoby poruszyć kwestię wątpliwych zaświadczeń lekarskich wystawianych w celu usprawiedliwiania odmowy kontaktu. Wystawiane zalecenia lekarskie powinny być czytelne i zrozumiałe, określać postawioną diagnozę oraz określać, czy stan zdrowia stanowi przeszkodę dla kontaktu z rodzicem. Społeczny Rzecznik Praw Mężczyzn E-mail: prawamezczyzn@gmail.com Facebook: m.me/prawamezczyzn Twitter: @SpoPraw