Skip to content

„Prawo dzieci do obojga rodziców” – petycja

Szanowny Pan 
Zbigniew Ziobro 
Minister Sprawiedliwości
Al. Ujazdowskie 11 
00-950 Warszawa

Działając na podstawie art. 2.1 Ustawy z dnia 11 lipca 2014r. o petycjach (Dz.U. 2014 poz. 1195) – zwanej dalej Ustawą o petycjach, działając w interesie własnym na podstawie art. 2.2. pkt 2 Ustawy o petycjach, oraz działając w interesie publicznym na podstawie art. 2.2 pkt 1 Ustawy o petycjach domagam się:

  • Przestrzegania przez Rzeczpospolitą Polską art. 8 Europejskiej konwencji praw człowieka (pełna nazwa: Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności – ratyfikowaną Ustawą z dnia 2 października 1992 roku o ratyfikacji Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Dz. U. z 1992r. Nr 85, poz. 427)),
  • Usunięcia z art. 58 § 1a i art. 107 § 2 Ustawy z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy zapisu: „Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.”,
  • Wprowadzenie do porządku prawnego – tj. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz Kodeksu postępowania cywilnego – nadrzędnej zasady ustalania opieki naprzemiennej nad dzieckiem w przypadku rozstania się rodziców.

Uzasadnienie

Dnia 2 października 2015 większością głosów (46 za przy 2 wstrzymujących się) na 36 posiedzeniu została przegłosowana rezolucja 2079 (2015) Rady Europy w sprawie “Równość i wspólna odpowiedzialność rodzicielska: rola ojców“ [1] [2]. Dotyka ona wielu aspektów działania wymiaru sprawiedliwości wobec małoletnich dzieci. Rada Europejska zauważa, że ojcowie w obliczu prawa, praktyk i uprzedzeń są pozbawieni możliwości utrzymywania relacji z dziećmi. Rada Europy wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia w swoich ustawodawstwach planów rodzicielskich, promowania odpowiedzialności i równości rodzicielskiej oraz wspólnego zamieszkania dziecka z każdym z rodziców. Rezolucja ta stanowi zbiór rozwiązań i dobrych praktyk w sferze prywatnej i rodzinnej promującą równość kobiet i mężczyzn.

Rada Europy w przedmiotowej Rezolucji odwołuje się do treści art. 8 Europejskiej konwencji praw człowieka, która to Konwencja została ratyfikowana przez Rzeczpospolitą Polską.

Należy zauważyć, iż Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy wzywa Państwa członkowskie (w tym Polskę) do:

  • wprowadzenia do prawa krajowego zasady wspólnego zamieszkiwania [z dzieckiem przez każdego z rodziców] (W wersji angielskiej “principle of shared residence”) po separacji, ograniczając wszelkie wyjątki do przypadków nadużyć wobec dzieci lub ich zaniedbywania czy przemocy domowej – punkt 5.5 Rezolucji 2079 (2015)
  • zachęcania [do korzystania] oraz, gdy to wskazane, ustanowienia mediacji w ramach postępowania sądowego w sprawach rodzinnych z udziałem dzieci, w tym zarządzonych przez sąd sesji informacyjnych, w celu uświadomienia rodzicom, iż wspólne zamieszkiwanie [z dzieckiem przez każdego z rodziców] może być odpowiednim rozwiązaniem w świetle najlepiej pojętego interesu dziecka, oraz podejmowania działań na rzecz takiego rozwiązania – punkt 5.9 Rezolucji 2079 (2015)

oraz:

  • Zgromadzenie pragnie podkreślić, iż poszanowanie życia rodzinnego jest podstawowym prawem zawartym w Artykule 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (ETS nr 5) oraz wielu międzynarodowych instrumentach prawnych. Dla rodzica i dziecka możność bycia razem stanowi konieczny element życia rodzinnego. Rozdzielenie dziecka i rodzica niesie za sobą nieodwracalne skutki dla relacji między nimi. O takim rozdzieleniu powinny orzekać wyłącznie sądy i tylko w wyjątkowych okolicznościach wiążących się z poważnym ryzykiem dla interesu dziecka. – punkt 3 Rezolucji 2079 (2015)
  • Ponadto, Zgromadzenie jest przekonane, że rozwijanie wspólnej odpowiedzialności rodzicielskiej pomaga w przełamywaniu stereotypów [związanych z płcią] na temat ról kobiet i mężczyzn w rodzinie i jest jedynie odbiciem zmian socjologicznych, które zaszły przez ostatnie pięćdziesiąt lat w zakresie tego, jak zorganizowana jest sfera prywatna i rodzinna. – punkt 4 Rezolucji 2079 (2015)

Uważam, że w Polsce dochodzi do systemowego naruszania podmiotowych praw dzieci oraz ich rodziców (a w szczególności ojców), bowiem w przypadku rozstania się rodziców dziecko i jeden z rodziców (najczęściej ojciec) pozbawiani są możliwości kontynuowania życia rodzinnego. Sądy Powszechne Rzeczypospolitej Polskiej orzekając o tzw. wzajemnych kontaktach rodzica i dziecka w kuriozalnym wymiarze kilku godzin na dwa tygodnie doprowadzają do zerwania więzi pomiędzy dzieckiem a rodzicem, prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 8 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka) jest systemowo naruszane przez Rzeczpospolitą Polską.

Mając na względzie treść art. 8 ust. 2 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, oraz treść Rezolucji 2079 (2015), uważam, iż niedopuszczalne jest ograniczanie władzy rodzicielskiej jednego z rodziców w sposób i na przesłankach określonych w art. 58 § 1a i art. 107 § 2 Ustawy z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ingerencja władzy publicznej w prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego jest niedopuszczalna, za wyjątkiem występowania okoliczności wiążących się z poważnym ryzykiem dla interesu dziecka, które to okoliczności nadużywania władzy rodzicielskiej i jej konsekwencje zostały określone w art. 109 i 111 KRiO.

Zmiany w porządku prawnym wprowadzone Ustawą z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2015r. poz. 1062), zainicjowane przez Rzecznika Praw Dziecka zmierzają w dobrym kierunku, bowiem koniecznym jest zapewnienie dzieciom prawo do obojga rodziców w przypadku ich rozstania [3]. Należy jednak zauważyć, iż zmiany wprowadzone cytowaną wyżej ustawą są niewystarczające i nie zabezpieczają prawa dziecka do obojga rodziców, nie są zgodne z intencjami wnioskodawcy – tj. Rzecznika Praw Dziecka, co zostało wprost dostrzeżone przez Komisję Nadzwyczajną do spraw zmian w kodyfikacjach [4], jak i również przedmiotowa Komisja wskazała na konieczność wprowadzenia dalszych zmian w prawie materialnym – tj. w Ustawie Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Uznać zatem należy, iż Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2015r. poz. 1062), jest pewnego rodzaju bublem prawnym, bowiem nie realizuje celów i założeń wnioskodawcy (tj. Rzecznika Praw Dziecka), zaś Sądy Powszechne Rzeczypospolitej Polskiej powołując się na enigmatyczny zapis „dobra dziecka”, w dalszym ciągu naruszają prawo dziecka do obojga rodziców w przypadku ich rozstania, w dalszym ciągu ustalają kontakty dziecka z jednym z rodziców w kuriozalnym wymiarze kilku godzin na dwa tygodnie, oraz ograniczają władzę jednego z rodziców na podstawie art. 58 § 1a i art. 107 § 2 KRiO.

Domagam się zatem usunięcia z porządku prawnego z art. 58 § 1a i z art. 107 § 2 Ustawy z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy zapisu: „Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.”, bowiem jest to zapis niezgodny z art. 8 ust. 1 i 2 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.
Generowanie sztucznego konfliktu przez jedną ze stron procesowych, w celu osiągnięcia wyłącznej opieki nad dzieckiem w przypadku rozstania się rodziców skutkuje dramatami dzieci jak i rodziców pozbawionych możliwości wychowywania własnego potomstwa. Wprowadzenie jako nadrzędnej zasady opieki naprzemiennej nad dzieckiem w przypadku rozstania się rodziców, będzie stanowić wywiązanie się przez Rzeczpospolitą Polską z obowiązku ochrony praw dzieci jak i rodziców wynikającego z art. 8 ust 1 i 2 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, jak i również będzie skutkować zanikiem radykalnych posunięć rodziców – tj. „porwań rodzicielskich” i „alienacji rodzicielskiej”.

Na podstawie art. 13.1 i zgodnie z art. 10.1 Ustawy o petycjach oraz mając na uwadze dbałość o finanse publiczne i troskę o środowisko naturalne, wnoszę o powiadomienie mnie emailem na adres e-mail o sposobie załatwienia niniejszej petycji.


  1. Oryginalny tekst rezolucji jest dostępny jest pod następującymi adresami URL: http://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/Xref-DocDetails-EN.asp?FileID=22220&lang=EN http://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/X2H-Xref-ViewPDF.asp?FileID=22220&lang=en
  2. Przetłumaczona na język polski przez Ministerstwo Sprawiedliwości rezolucja jest dostępna jest pod następującymi adresami URL:
    https://ms.gov.pl/pl/prawa-czlowieka/miekkie-prawo-miedzynarodowe/prawo-rodzinne/ https://ms.gov.pl/pl/prawa-czlowieka/miekkie-prawo-miedzynarodowe/prawo-rodzinne/download,3093,0.html
  3. Cytat za Rzecznikiem Praw Dziecka „Prawo dziecka do obojga rodziców będzie teraz lepiej zabezpieczone. … Przypomnijmy, że nowelizacja ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, podjęta przez Senat na wniosek Rzecznika Praw Dziecka, wprowadza po raz pierwszy w polskim prawie przepis mówiący o prawie dziecka do wychowania przez oboje rodziców.” –
    http://brpd.gov.pl/aktualnosci/kodeks-rodzinny-i-opiekunczy-znowelizowany
  4. Stenogram obrad Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach z dnia 24.06.2015r.:
    http://orka.sejm.gov.pl/Zapisy7.nsf/wgskrnr/NKK-95
    Przewodniczący poseł Witold Pahl: „Rozumiem, że jest to dezyderat pod adresem ustawodawcy, aby wprowadzić tego rodzaju dyrektywę do przepisów materialnych. Tak? Zatem, jeśli chodzi o ten etap to, jeśli uznamy to za potrzebne… uważam, że tak. Będzie to przesłanka negatywna, bo sąd będzie w uzasadnieniu zobligowany do wyjaśnienia podstaw, dla których porównywalność została ukształtowana. Rozumiem, że wprowadzenie pojęcia w przepisach proceduralnych nie zrealizuje zakładanego celu. Stwierdzam to z przykrością, panie ministrze, bo rzeczywiście powinniśmy się pochylić nad wprowadzeniem tego do art. 58. … Musimy uderzyć się w pierś, bo powinniśmy to wprowadzić na etapie postępowania w trakcie pierwszego czytania, może nie byłoby za późno.”
    Naczelnik wydziału w Ministerstwie Sprawiedliwości Wiesław Grajdura: „Oczywiście, to, że norma prawna, którą być może ustawodawca chciał stworzyć miałaby obligować do określania władzy rodzicielskiej w okresach porównywalnych. Być może takie założenie przyświeca ustawodawcy. Jednak, jeżeli rzeczywiście przyświeca i stwierdzi, że istnieje taka potrzeba, to powinien je zrealizować poprzez umiejscowienie odpowiednich regulacji w przepisach prawa materialnego, a nie w przepisach prawa formalnego.”

Published inopieka naprzemiennaopieka równoważnaopieka wspólnapetycjaprawa dzieckaprawa ojcaprawo dziecka do obojga rodzicówUncategorized

One Comment

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *